Web Verisini Kazımak Etik Bir Uygulama mı?


Veri kazıma eski bir bilgisayar bilimi ve veri sistemi. Biraz aşırıya kaçıyor/ihlal ediliyor olsak da farklı kaynaklardan veri kazımayı uzun zamandır yapıyoruz. Şimdi ise bu işi otomatik ve büyük ölçekli yapan daha gelişmiş teknolojilere sahibiz. Webden veri kazıma iş hayatı/medya/araştırma alanında önemli bir fayda doğurabiliyor. Ancak faydacı tarafına rağmen webden veri kazıma işlemi etik midir?

Geliştirdiğimiz araçların / teknolojilerin hem iyi hem de kötü tarafları var. Bilakis, aslında teknolojinin kendisi değil, insanlar aslında iyi olan bir şeyi kötüye çevirmede daha başarılı olabiliyor. Bu durumu veri kazıma için de belirtebiliriz. Veri kazıma inanılmaz bir teknoloji hele ki hayati bir amaç için kullandığınızda. Ancak çirkin amaçlar için kullandığınızda kötü de olabilir.

Web Kazımanın İyi Tarafla
Web kazımanın, veri kazımanın iş hayatı , veri gazeteciliği vb. alanlarda avantajlı tarafları var. Geliştiriyor olduğunuz ürünün daha fazla inovatif olmasına katkı sağlayabileceği gibi, haberde kaynak, veri sıkıntısı sürecinde önemli bir veri toplama pratiğine dönüşebiliyor. Veri kazımının iyi taraflarına yönelik bir iki iyi örnek hatta hayati şekilde kullanıma yönelik örnekler şöyle:

Veri Analizi ve Görselleştirme için Kullanılabilir
Veri analizi, her alanda veya sektör ile alakalı bir şey. Gazetecilik, E-ticaret, finans, IT ya da sağlık hizmetleri olsun, veri analizi her yerde hayati bir rol oynayabilir. İyi veri haberciliğinin, işin omurgası olabilir ve milyonlarca insanı bir şekilde etkiler. Veri analizi veri olmadan açıkça imkansızdır, bu nedenle veri madenciliği olmadan eksik bir süreçtir. Her analiz; veri görselleştirme sürecini yönlendiren bir temeli işaret eder. Veri analizi söz konusu olduğunda, birden çok kaynaktan gelen veriler esastır. Bu tür verilerin özellikle toplanması, temizlenmesi ve organize edilmesi için yüksek düzeyde teknik beceri gerekir. Web verilerini kazıma, daha fazla şirket bilgileri İnternet’e taşıdığından, işletme analizi için vazgeçilmez bir bileşen olarak adlandırılabilir. Aynı durumu araştırmacı veri habercileri için de belirtebiliriz. Verinin dijital ortamda bulunması kazıma pratiğini de etkilemiştir.

Araştırma ve Geliştirmeye Yardım Eder
Tüketiciler daha iyi, daha hızlı ve yenilikçi ürünler için sonsuz bir talebe sahiptir. Ürünlerin gelişmesi için daha iyi araştırma ihtiyacı her zaman var. Bu veri haberciliği süreci veri toplama aşaması için de söz konusu. 

Örneğin şirketler, ürünlerini daha iyi ürünlere dönüştürmeyi düşünmeden önce pazardaki mevcut ürünlerle ilgili eğilimleri, talepleri ve sorunları tanımaya yönelik çok araştırma yaparlar. Araştırma, ürün geliştirme ve yenilikçiliğin vazgeçilmez bir unsuru nitekim. Bu araştırmayı yapabilmek için de çok miktarda veriye ihtiyaç duyulur. Web veri kazıması, günümüzün elektronik cihazlarının geliştirilmesinde çok yardımcı olmuştur. Dolayısıyla, araştırma ve geliştirme, veri madenciliği olmadan anlamsızdır. Veri Haberciliği çalışmalarında da önemli bir veri toplama ve edinme pratiğidir.

Pazar analizi ve fiyat karşılaştırılmasında kullanılabilir
İşletmeler her zaman veri ihtiyacı duyarlar. Veri, şirketiniz ne kadar küçük olursa olsun, mükemmel bir iş stratejisi oluşturmada yardımcı olur. Pazar analizi, şirketlerin müşterilere değer katarken, rakiplerinin üstünde nasıl yükselmeyi öğreneceğini kapsar. Bununla birlikte, fiyat karşılaştırması rakibin web sitelerinden kazınmış veriler kullanılarak da yapılabilir. Her ikisi de işletmelerin kârlarını büyük bir farkla geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Verilerin kazınmasının kötü tarafları
Daha önce de tartıştığımız gibi, teknoloji ile ilgili her şeyin karanlık yüzü var. Aynı durum veri kazıma için de geçerlidir. Veri kazıma, kötü insanlar tarafından etik olmayan veya hatta yasadışı faaliyetler için kullanılabilir. Bu, veri kazıma teknolojisinin kötü olduğu anlamına gelmez, bunu yapan insanların kötü olduğu anlamına gelir. Veri kazıma teknolojisi yardımıyla yapılabilecek kötü şeylerden bazıları.

İntihal teşvik edebilir
Veri kazıma, İnternet’in dört bir yanından herhangi bir biçimde bir yerden içerik toplamanızı sağlar. İçerik toplamak yanlış değildir, ancak içerik oluşturucularının izni olmaksızın içerikten yeni bir şey üretmeniz kesinlikle yanlıştır. İntihal, başkasının telif hakkıyla korunan eserlerini kopyalayıp, kendi işlerinizde yeniden yayımlıyor olmanız anlamına gelir. Bu sadece etik dışı değil, dijital telif hakkı yasası açısından da yasadışıdır. Bir kişi veya şirket, çeşitli kaynaklardan veri toplamak için veriler kazıyarak bunları kendisininmiş gibi yayınlarsa, etkilenen taraflar için maddi kayıplara neden olabilir. Bu, veri kazıma sürecinin dahil olduğu etik olmayan bir uygulamadır.

Spam gönderimi için kullanılır
Spam gönderilme, şimdiye kadar İnternet’te karşılaştığımız en can sıkıcı şeylerden biri olarak gösterilebilir. Hiç kimse, alakasız e-postalar veya bazı ürün ve hizmetleri tanıtan çağrılar almak istemez. Birçok spam göndericisi, e-posta kimliklerini ve cep telefon numaralarını İnternet’te toplamak için web veri kazımını kullanıyor. Ayrıca, reklamları ve tanıtım amaçlı e-postalar göndermek için toplanan iletişim bilgilerini kullanırlar. Veri kazıma, büyük iletişim bilgileri listelerini web’den toplamanın en kolay yoludur ve bu, verilerin kazınmasında bir başka kötü yönü de beraberinde getirir.

Kimlik hırsızlığı için kullanılabilir
Sosyal medya profilleri ve içindeki veriler veri kazıma teknikleri kullanılarak kazınabilir. Kötü niyetli insanlar, kimlik hırsızlığı ve benzeri yasa dışı eylemler için bunu yapabilir. Kimlik hırsızlığı yüzünden insanları aldatmak amacıyla e-postalar, cep telefonu numaraları ve kişisel bilgiler için veriler kazımak bir tehdittir. Ne yazık ki, veri kazıma bu tür dolandırıcılıkları gerçekleştirmek için kullanılabilir.

Verilerin kazınması etiği
Yukarıda veri kazıma yardımıyla yapılabilecek iyi ve kötü şeyleri gördük, bu durumda sizce veri kazıma etik midir? Tamamıyla etik bir kavram olduğunu düşünüyoruz. Web verilerini kazıma, bir bilgisayarı bir web sitesini otomatik olarak ziyaret ettirmek ve süreç içinde bazı veriler toplamak için bir mekanizma. Teknik olarak, kendi başına bir web sitesini ziyaret eden bir bilgisayar ile web sitesini ziyaret etmek için bir bilgisayar kullanan bir insan arasında fark yoktur. Ayrıca, kazıma, doğru taraftan yapılması durumunda ilgili tarafların tamamına olumlu etki yapabilir. Bununla birlikte, izlenmesi gereken birkaç kural vardır. Veri kazımaya başlamadan önce bir; sitenin Kullanım Koşullarını okumanız gerekir. Bazı web siteleri, verilerinizi taramanıza ve özetlemenize engel olabilir ve bunu robots.txt dosyasında belirtirler. İşinizi layıkıyla yapmak istiyorsanız bunlara uymanız gerekir. Bunları takip ettiğiniz sürece etik dışı hiçbir şey yapmış olmazsınız. Unutmayın, Google, her web sitesinin taranmasının sevildiği bir veri kazıma altyapısıdır.

Sonuç
Veri kazıması, şimdiye kadar denenmiş en iyi iş stratejilerini yapmanıza yardımcı olabilecek mükemmel bir teknolojidir. Büyük güç büyük sorumluluk getirir ve dolayısıyla tek başına iyi kullanılması gerekir. Kazıma botu web siteleri tarafından belirlenen tüm kurallara saygılı olduğu sürece kazıma etiktir ve kazınmış veriler iyi niyetlerle kullanılır. Veri kazımanın teknik ve hukuki yönleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, buradaki talimatları düzgün bir şekilde derledik.

Kaynaklar / Derleme / Ekleme / Çeviri: https://www.promptcloud.com/blog/is-data-scraping-ethical
Yazının bazı bölümlerine özgün eklemeler yapılmış, veri gazeteciliği alanı ile ilişkilendirilmiştir. 
http://www.verigazeteciligi.com/webveri-kazima-etik-bir-uygulama-mi/

Veri Gazeteciliği Pratiklerinde İzlenmesi Gereken Etik Kurallar Neler?

Rebekah McBride*

University of Nebraska-Lincoln

Yazar ve akademisyen Brené Brown zamanında, verilere ruh katmaktır haberler demiştir. Yüzyıllarca gazeteciler verilerle röportajları birleştirerek daha etkin bilgi aktarma yöntemleri denemiş, ilham veren içerikler oluşturmuşlardır. Brown’un söylediğini de destekliyor bu durum. Günümüzde sayıları etkili grafikler ve etkili habere dönüştüren veri gazeteciliğinin , gazetecilik için etkili bir habercilik modeli olması da sürpriz değil artık.

Gelişen bilgisayar teknolojisi endüstrisinin yanı sıra büyüyen veri gazeteciliği, toplumu etkileyen konular hakkında zengin bilgi sunabiliyor. Veri gazeteciliği ile aslında doğru bağlamlar kurulduğunda, toplumsal farklılıkları ortaya çıkarma gücüne daha fazla sahip olduğu söylenebilir. Veri gazeteciliği, topluma nüfuz eden sistematik kusurlara figüratif bir büyüteç tutarak olumlu bir değişimi teşvik edebilme gücüne sahip olabiliyor. Araştırmam, bağlam olmadan ve etik noktalar dikkate alınmadan yayınlandığında veri güdümlü haberler, veri gazeteciliği, önyargılar ve önyargıların sürdürülmesi yoluyla haberdeki kişilere nasıl zarar verebileceğini önermekte.

Baskıcı kalıplarla ve diğer sistematik meselelerle mücadelede veri gazeteciliğinin rolünü anlama isteğiyle hareket ederek, veri gazeteciliğinin güncel etkisinin yanı sıra alanda kullanılan etik yönergeler ve eğitim modellerini incelemeye başladım. Veri gazetecileri, sosyologlar ve akademisyenlerle yapılan röportajlarla, bazı veri gazeteciliği sistematik sorunlarının devam etmesinde önemli bir rol oynadığı anlaşılıyor. Veri gazetecilerinin yorumlayıcı ve eleştirel düşünme becerilerini kazanmaları için bu alana yönelik geliştirilmiş eğitim ve iletişimin gerekli olduğunu açıkça ortaya koyarak, etik tuzaklardan kaçınmaları gerektiği anlaşılıyor.

Görüşmeler ve konuyla ilgili 20’den fazla yayın incelendi, veri gazetecileri ve gazetecilik eğitimcileri için en iyi uygulamalar ve etik kuralların bir listesini geliştirdim. Bu konudaki bulgularım ve önerilerim çözüm için atılmış bir adımdır. Umuyorum ki, sadece konularda farkındalık yaratmakla kalmayıp aynı zamanda veri gazeteciliği etiği ve eğitimi hakkında daha geniş bir endüstri tartışması için bir katalizör görevi görür. Tam rapor buradan ulaşılabilir.

En iyi uygulamalar:

1. Tutarsızlıkları ve eksik parçaları ortaya çıkarmak için verileri gözden geçirin

Eş anlamlılar listesine göre, veri ve olgu kelimesi, veriyi gerçeklerle eşitleyen veri gazetecileri için büyük bir sıkıntıya neden olmayan, görünüşte zararsız bir birliktelik olarak anlaşılıyor. İncelenen bilimsel çalışmalar ve etik kaynaklı veriler güvenilir bilgi için gazetecilerin, tutarsızlıkları, olası eksik parçaları ve nihai olarak hangi verilerin gerçek olduğunu ortaya çıkarmak için en güvenilir veriyi bile incelemekle sorumlu olduğunu gösteriyor.

Veri gazetecisi Eric Litke’nin verdiği bir röportajda aktardığı gibi, ‘Veriler bedelsiz değerlendirilemez. Bunu yaparken birtakım varsayımlar da gerekir.’

‘Bu tür veri tutarsızlıkları ortaya çıktığı zaman, gazeteci en azından bunu okuyucuya açıkça göstermek zorundadır.’ diyor.

Sorumluluk sahibi ve etik veri gazeteciliğine yönelik önemli bir adım ise, tutarsızlıkları ve eksik verileri belirlemek, verilerin tüm nüfusları temsil etmesini sağlamak için hatalı olma olasılığını en düşük düzeye indirebilmesi. Bunu yapmak gazetecilerin, anket metodolojisinin riskleri ve faydaları da dahil olmak üzere, verileri toplamak için kullanılan metodolojiyi bilmelerini ve anlamalarını gerektirdiğinden, kendi başına bir meydan okuma sayılabiliyor.

Wisconsin-Madison Üniversitesi’ndeki Gazetecilik Etik Merkezi direktörü Kathleen Culver, “Anketlerden bahsedecek olursak, örnekleme yöntemleri hakkında endişeler var” diyor. Örneğin, anketler genellikle sabit telefonlar için oluşturulmuş ancak etnik azınlıkların cep telefonlarına sahip olma ihtimali daha yüksek, bu da bu anketlerden çıkarıyor onları ”

Aynı üniversitede sosyoloji bölümü Race to Equity’de veri analisti Michelle Robinson, Culver’e katılıyor ancak aynı zamanda gerçekten bir metodoloji olmadığını da rakamlara dikkat çekerek belirtiyor.

Robinson, “Irk eşitsizliği ile eğitim gördüğüm metodolojiler arasında bir uyuşmazlık var gibi görünüyor. Ayrıca indirgemeci yöntemlere yönelik kuşkuluyum.’

Veri toplama ile ilgili bu doğal sorunlar göz önüne alındığında, gazeteciler, kullanılan verileri kullanmayı, özellikle veride kimlerin dışarıda kalmış olabileceğini ve sonuçta ortaya çıkan verileri sistematik veya başka bir şekilde nasıl etkilediğini göz önünde bulundurmaları gerekiyor.

 

Bu zorluğa mükemmel bir örnek, 2014 yılında Kanada hükümeti geçici yabancı işçilerin vatandaşlar arasındaki işsizlik oranlarında yaşadığı etkiyi anlamaya yönelik olarak, işsizlik oranları hakkında bilgi toplamaya başladı. Sonuçlar, Manitoba, Alberta ve Saskatchewan’daki işsizlik oranlarının % 6’lık yüksek istihdam oranının altında olduğunu ve bu da geçici yabancı işçilerin varlığının o bölgedeki vatandaşların işe alımını engellemeyeceğini gösterdi. Bununla birlikte, bu alanlardaki işsizlik oranlarının hesaplanmasında kullanılan verilere, bu bölgelerde yaşayan Aborijin gruplarından gelen bilgiler dahil edilmemişti. Bu, Saskatchewan’ın tek başına 30’dan fazla İlk Ulusal rezerve ev sahipliği yaptığı göz önüne alındığında, verilerde ciddi bir boşluk olduğunu gösteriyor.

Yanlışlık açık; bu kadar çok insanın anketten uzaklaştırılması, Kanada’daki istihdam oranının yanlış ve potansiyel olarak zarar verici bir biçimde hesaplanmasına yol açtığı anlaşılıyor. Bu durum, marjinalize olmuş bir nüfusu orantısız bir şekilde etkileme ihtimaline de sahip. Neyse ki, bu konuda üzerine çalışan gazeteciler, özellikle The Globe and Mail’den gelen kişiler, veride bir şeylerin eksik olduğunu keşfetmiş, veri ile mülakat becerileri de olduğu için anlayabilmişlerdi hatayı. Bu örnek, verilerin politikaları şekillendirmedeki gücünü ve stereotiplerin ortadan kaldırılmasında ve rapor edilen verilerin doğruluğunun sağlanmasında gazetecilerin eşit derecede güçlü bir rol oynayacağını göstermekte.

2. Kavramların ambalajdan çıkarılması

Verilerin doğrulanması çok önemli bir ilk adım olmakla birlikte, sistematik raporlama yoluyla verilerin doğru bağlamsallaştırılması, hesap verilebilirlik ve katılımın sağlanması için eşit derecede önemli. Bu bağlamsallaştırma, gazetecilerin kavramları açmalarını da gerektirir. Başka bir deyişle, sayıların temel bir analizin ötesine geçmek ve rakamların arkasındaki bireylerle yapılan röportajların yanı sıra, sistematik konuların istatistiksel sonuçları nasıl etkilediğine dair bilgiler de eklemek gerekir. Bu sistemsel raporlama, eğitim boşluğu, konut, işsizlik, tutuklanma oranları veya dezavantajlı alt grupları oransız bir şekilde etkileyebilecek ve stereotipler halinde beslenecek diğer verilerle ilgili kamuya açık verilerde özellikle önemlidir.

“Wisconsin-Madison Üniversitesi gazetecilik profesörü ırk ve medya üzerine kitap yazan Sue Robinson, son dönmelerde eğitimdeki başarı farklılıklarına baktığımda özellikle başlatılan No Child Left Behing gibi programlara rağmen birçok bölgede beyaz çocukların gözle görülür başarılı oldukları ancak diğer pek çok gruplar ile aralarında bir fark olduğunu fark ettim. Dolayısıyla ele alınan araştırmada eğitimde bir boşluk olduğu tartışılıyor ancak görmemiz gereken şey sistemin daha iyi anlaşılması. Örneğin, sistem sorunları ortadan kaldırmak için okullar ne yapıyor ve boşluğa katkıda bulunabilecek faktörler nelerdir? Bu konularda daha geniş bir konuşmaya ihtiyacımız var “diyor.

Gazeteciler için zaman ve kaynaklar üzerinde yapısal kısıtlamalar var olsa da, bu türden bir raporlamayı zorlaştıran gerçek, etik yanlış adımlardan kaçınmak ve karmaşık sistematik konuların aşırı basitleştirilmesini önlemek için sistemli raporlamayla verilerin doğru bağlamsallaştırılmasını esas almaya özen göstermektir.

3. Çan eğrisine dikkat edin

Veriler ile bağlam sağlama genellikle rakamların arkasındaki kişilerle röportajlar gerektirir. Bu sayıları toplayan kişilerin yanı sıra rakamlarla temsil edilenleri de içerebilir. Bireylerle yapılan röportajlar bir veri gazeteciliği konusunu güçlendirebilirken, özellikle kaynaklar eğrinin verisinin kuyruk ucunu temsil ediyorsa, toplulukların yanlış beyan edilmesine ve stereotiplerin kalıcılığına yol açabilir. Başka bir deyişle, bir topluluğun yalnızca bir veya iki kişiyle yaptığı bir röportaj veya ortalama nüfusun yanlış beyan edilmesine ve bunun yerine sadece aşırılıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.

Daha büyük bir nüfusu temsil etmek için Michelle Robinson, farklı alanlar, yaş grupları ve finansal geçmişleri temsil eden bir topluluğun birkaç üyesiyle röportaj yapmanızı öneriyor. Başka bir deyişle, bu verilerin bir üyesi olmanın ne anlama geldiğini gösterin.

4. Gazeteciliğin altın kurallarına uyun

Veri gazeteciliğinin kendi zorlukları olsa da, geleneksel kurallar ve raporlama etiği hala geçerli. Profesyonel Gazeteciler Cemiyeti Etik Kurallar oluşumu, gazetecileri gerçeği aramaya teşvik eden ve haberdeki kişilere yönelik zararları en aza indirgeyen tüzüğü, verilerin daha geleneksel gazetecilik biçimlerinde olduğu gibi haberleştirmesiyle de ilgilidir. Veri gazeteciliği kendi engelleriyle karşı karşıya kalabilir, ancak değişen haber merkezleri ve giderek genişleyen veri setlerinin yarattığı zorluklara rağmen, sorumlu ve etik bir basın, yanlış bilgilere karşı en iyi korumadır.

5. Eğitimli olun

Tabii ki, veri gazeteciliğinin etik şekilde uygulanması, veri ile mülakat yapabilme, raporlayabilme eğitimleri ve daha pekçok detay zaman gerektirir. Maalesef, pek çok akademisyenin ve veri gazeteciliği organizasyonunun muhteşem çabalarına rağmen, çalışmalar bu alandaki eğitimin hâlâ eksik olduğunu göstermekte. Charles Berret ve Cheryl Phillips’in Veri ve Hesaplamalı Gazetecilik Öğretimi adlı son raporuna göre, bu alanda eğitim veren okulların sadece küçük bir yüzdesi; bir veya daha fazla veri gazeteciliği kursuna ev sahipliği yaptıklarını 113 kurumdan 59’u ile anket yaptı. Bu, bursun genişleyen veri gazeteciliği alanına yetişmediğini gösteriyor.

Yüksek öğrenim girişimleri artırmanın yanı sıra, zaten mezun olmuş ya da örgün eğitim almayı seçmemiş olan gazeteciler için eğitim düşünülmelidir. Bu durumda, kısa dersler, okuma materyali ve diğer eğitim biçimleri, eğitimli ve etik bir basın tanıtımında anahtar olacaktır. Culver’ın söylediğine göre, “Teknoloji bize hikayeleri anlatmanın yeni yollarını ve veri gazeteciliğini vermek için önemli bir gelişme sağlıyor, ancak etik bir biçimde yapılmazsa büyük bir sorun. Tüm gazetecilik öğrencilerine ortak bir istatistiki habercilik yapmamız gerekiyor”

Sonuç

Verilerle haber yapılırken birçok zorluk ve etik hususlar olmasına rağmen, bu gazetecilik formu, sorumlu ve farkında olan bir toplum için anahtar. Veri gazetecileri verileri açığa çıkararak ve bağlam sunarak, yalnızca kuruluşları ve hükümeti sorumlu tutmakla kalmaz, aynı zamanda dünya nüfusunun daha geniş kapsamlı bir görünümünü ortaya çıkarmaya yardımcı olurlar. Ek eğitim girişimleri ve bu konularda daha geniş bir tartışma sayesinde, veri gazetecileri soruşturmacı haberciliğin bu yeni çağında hayati bir rol oynayacak ve sonuç olarak değişimi haber eden ve ilham veren “ruhlu bir veri ” yaratacak.

Rebekah McBride’ın tam raporunu okuyun.

Çeviren: Pınar Dağ 

IndiaSpend: Bir Kamu Yararı Gazeteciliği Girişimi

Veri gazeteciliğinin kamu yararı taşıyıp, taşımadığı noktasında sıklıkla tartışmalara rastlıyor olsak da Hindistan merkezli veri gazeteciliği girişimi Indiaspend örneğinde veri ile çalışmanın kamu yararını açık bir şekilde görmek mümkün. Indiaspend'in faaliyetlerini, izlediği stratejiyi ve kullandığı araçları üyemiz Sema Kahriman VOYD Blog için inceledi.

İnceleme: Sema Kahriman / VOYD Üyesi


VOYD’un veri gazeteciliği metotlarını kullanan haber merkezlerini inceleme serilerinin ilkini IndiaSpend ile başlatıyoruz. Bu ve benzeri inceleme yazılarını her Pazar düzenli olarak VOYD blogdan/veri bülteni üzerinden okuyabilirsiniz.  

Hindistan, bir milyardan fazla nüfusuyla dünya nüfusunun %17’sini oluşturuyor. Böyle yoğun nüfuslu bir ülkede yaşanan sorunlar hakkında halkı bilgilendirmek ve çözüm arayışı içinde olmak epey emek gerektiriyor. Özellikle genç nüfusa ulaşmak isteyen IndiaSpend, “veriyi heyecan verici kılmak” ve gençlerin ilk başvuracakları kaynak haline getirmek için çalışıyor. Bir kamu yararı gazeteciliği girişimi olan IndiaSpend, 7’si kadından oluşan 15 kişilik küçük ekibi ile Hindistan’ın temel sorunlarını göz önüne sermek için veriden yararlanıyor. Ethiraj aynı zamanda The Spending & Policy Research Vakfının kurucusu. IndiaSpend, bu vakfın bir projesi ve kâr amacı gütmeyen bir girişim. The Independent and Public-Spirited Media Vakfı (IPSMF), The Spending & Policy Research Vakfı’nın sponsoru ve kamu yararı taşıyan rapor ve içerikler için fon sağlıyor.

‘Kritik veriye odaklanmak’

India Spend, Bloomberg TV Hindistan'ın eski Kurucu Genel Yayın Yönetmeni Govindraj Ethiraj tarafından 2011 yılında kuruldu. Kurum, açık veri ile Hindistan’da daha iyi bir yönetişim, şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlamaya çalışıyor. Eğitim, sağlık, ekonomi, tarım ve yönetişim alanlarında çalışmalar yapan India Spend, “Ülkenin önemli siyasi konularına ilişkin nesnel görüşlere ve veri liderliğindeki tartışma ve analizleri teşvik etmesine yardımcı olabilecek kritik verilere odaklanmak için bir ihtiyaç ve fırsat olduğunu” söylüyor.

Sorunları araştırıyor

IndiaSpend, Hindistan’ın temel sorunlarını araştırıyor. Bu sorunları Earthcheck (doğa), Healthcheck (sağlık), Educationcheck (eğitim), Gendercheck (cinsiyet), FactChecker (doğrulama) ve India Governance Report (Hindistan hükümeti raporları) kategorilerinde ele alıyor. Ülkenin temel sorunlarını araştırarak görünür kılan IndiaSpend’in okurları; ekonomistler, medya çalışanları ve merak edenlerden oluşuyor. Kadınların iş hayatına katılımı, ineklere şiddet, çocuklara şiddet araştırmaları ve nefret söylemi izlencesi ile toplumsal bilinci geliştirmeye çalışıyor. Kurum, veri toplayarak yaptığı araştırmaları farklı araçlarla görselleştirerek sunuyor.

Çalışmalar sonuç verdi

IndiaSpend’in çalışmalarının 2017’de ne tür sonuçlar verdiğine baktığımızda veri gazeteciliğinin kamu yararı noktasındaki etkisini görmüş oluruz. Hindistan’ın Assam eyaletinde çok sayıda insan haksız yere vatandaşlıktan çıkarıldı. IndiaSpend’in bu konuda yaptığı araştırma, daha önce yapılan araştırmaların yetersiz kaldığını ortaya çıkardı. Yapılan araştırma üzerine Hindistan’ın ‘Ulusal İnsan Hakları Komisyonu’ Assam Belediyesi hakkında bir bildiri yayınladı.

IndiaSpend, Hindistan’da artan nefret suçlarını rapor ediyor. İnek ve dinlere ilişkin suçları rapor eden ilk kaynak oldu. Hindistan’da engelli bireylerin eğitim ve istihdam açısından nasıl yaşadıklarını inceleyen araştırması ile Special Jury Ödülünü aldı.Hindistan’daki köy merkezlerinde kadınların kariyer hikayelerini araştırarak medyanın ilgisini çekti. Gazeteciler bu kadınların hikayeleriyle ilgilenmeye başladı.
Hindistan’ın kötü sağlık sistemini konu alan araştırmasında erken yaşta evlendirilen kadınlar gebe kaldıklarında çok zayıf olmaları nedeniyle bebeklerinin de olması gerektiğinden daha zayıf dünyaya geldiklerini ve bunun sonucunda hastalıklara karşı dirençsiz kaldıklarını ortaya koydu.

IndiaSpend veriyi heyecan verici hale getiriyor

Kurum, veriyi çoğunlukla Infogram ve Tableau araçlarını kullanarak görselleştiriyor. Infogram, geniş seçenek sunan bir veri görselleştirme aracıdır. Basit kullanımı nedeniyle çok tercih edilen araçlar arasında yer alıyor. İnfografikler, raporlar, diyagramlar ve haritaları kolayca oluşturma ve paylaşmaya olanak veriyor. Aynı zamanda nasıl görselleştireceğinizi de öğreten kılavuzlar ile aracı kullanmak daha da kolaylaşıyor.

Tableau, veriyi paylaşma ve anlamlandırmaya yarayan ve kullanımı oldukça basit bir uygulamadır. Aracı kullanmakta sorun yaşamanız durumunda resmî sitesinde eğitici videolar yer alıyor. Bu videolar ile aracı kolaylıkla kullanabilir ve veriyi etkili biçimde görselleştirebilirsiniz.

Yolsuzluğun Sistem Olduğu” Ülkede Veri Gazeteciliği Örnekleri

Afganistan, Soğuk Savaş döneminde ABD ve Rusya arasında vekalet savaşlarının yürütüldüğü ülkelerden biri olmakla beraber Hindistan ve Pakistan’ın gövde gösterisine de ev sahipliği yaptı. Uzun yıllar savaşa ev sahipliği yapmış olan ülkede, “yolsuzluk artık sistemin bir kanseri olarak tanımlanamaz: sistemin ta kendisidir” inancı hakim. ABD’nin hava saldırıları olsun, hükümet ile örgütlerin çatışması olsun her türlü şiddet eylemi ülkedeki yolsuzluğu besliyor. Terör eylemlerinin sonuçlarına dikkat çekmek ve toplumda bilinç oluşturmak için “Pajhwok Afghan News” veriye dayalı habercilik yapıyor. 

Veri gazeteciliğini ilk olarak 2014 yılında Internews Afganistan’a götürdü. Şeffaflık ve hesap verebilirlik için dünyanın farklı ülkelerinde veri gazeteciliği eğitimleri veren Internews, 2014 yılında PAYK Araştırmacı Gazetecilik Merkezi için Rohullah Armaan’ın Afganistan’da ilk veriye dayalı haber yapmasına katkı sağladı. Haberinde seçim döneminde hafif silahların fiyatlarının nasıl da %20-30 oranında arttığını anlattı. Armaan, “Afganlara silah kaçakçılığı sorununun kapsamını, nedenlerini ve etkilerini göstermek için veriyi kullandı.” 

Pajhwok

Pajhwok, 2003 yılında toplumu Afganistan’da gerçekleşen “Anayasal Loya Jirga” hakkında bilgilendirmek için kurulan küçük bir ajans olarak başladı. Afgan halkını bilgilendirmek, şeffaflık, hesap verebilirlik ve insan haklarına saygılı bir habercilik anlayışı iddiasıyla şu an Afganistan’ın en etkin haber ajanslarından biri konumunda.

Pajhwok Afghan News, “Afganistan hakkında Afgan bakış açısıyla” habercilik yapıyor. Ajans, hükümet ve siyaset, ekonomi, sağlık, eğitim gibi kategorilerinin yanı sıra “veri” isimli bir kategoriye sahip. Internews’e Pajhwok Afghan News’u değerlendiren Eva Constantaras ajansın, “terör saldırıları hakkında hükümet veya uluslararası bir organizasyondan daha ayrıntılı bir veri tabanı sağladığını” söyledi. Pajhwok ekibi aylık terör saldırısı bilançosunu paylaşıyor.

Pajhwok resmi sitesinde okurlarının; yerel ve uluslararası medya, diplomatlar, uzmanlar, araştırmacılar ve Afganistan ile ilgilenen her türlü insandan oluştuğu bilgisine yer veriyor. 

Excel’in etkin kullanımı

Ajans, elde ettiği verileri görselleştirmek için çoğunlukla MS Excel’in sunduğu görselleştirme hizmetini kullanıyor. Excel ile balkon, çizelge, pasta diyagramları ve haritalar ile aylık bilançoyu gözler önüne seriyor. Bu veriye dayalı habercilik ile Pajhwok ekibi toplumun sadece haberlerde duyduklarıyla değil de, gerçek sayılarla terörün bilançosu hakkında fikir sahibi olmasını amaçlıyor.


Drone Memorial: Sanal Anıt

Avusturya’da doğmuş ve büyümüş olan, şu an Almanya’da ikamet eden Afgan asıllı Emran Feroz isminde bir gazeteci ABD’nin yürüttüğü hava saldırıları ile ilgili araştırmalar yapıyor. 2017 yılında “Tek Tıkla Ölüm” (Tod Per Knopfdruck) isimli kitabını çıkarttı. Kitabında hava saldırıları nedeniyle ölen sivillerin hikayelerine yer veriyor. Aynı zamanda bir “Sanal Anıt” olan Drone Memorial mezarlarına gittiği, yakınlarıyla konuştuğu ve güvenilir kaynaklardan elde ettiği kurbanların isimlerini sıraladığı bir site. Sitede kurbanların isimleri, hangi ülkede öldürüldükleri ve varsa yaşları yer alıyor. Feroz 2018 yılında, “Medium Magazin” tarafından Almanya’nın en iyi 30 gazetecisinden biri seçildi.

Hazırlayan: Sema Kahriman / VOYD Üyesi

Veri gazeteciliğinin hareket gücü artıyor, tekniklerimiz giderek daha özelleşiyor

Alexander Howard‘ın Haber Uygulama Geliştiricisi Sisi Wei İle Röpotajı

Propublica’ dan Sisi Wei; veri uzmanlığı gazeteciyi daha iyi bir gazeteci kılar diyor

Wei, ProPublica ’da haber uygulama geliştiricisi. Öncesindeyse ‘The Washington Post’ ta grafik editörüydü. Wei ayrıca Code with me /Benimle Kodla’nın ortak kurucusu ve gazeteciler için bir programlama atölyecisi.

Alexander Howard: Şimdi nerede çalışıyorsunuz? Bir gününüz nasıl geçiyor?

Sisi Wei: ProPublica’nın haber uygulama ekibinde çalışıyorum. Etkileşimli grafik ve haber uygulamaları yapıyoruz. 3D akışkan harita ve Dollars for Docs/Dolar için dökümanlar gibi projeler.

ProPublica’ da hiç kimse belirli bir sorumluluk altında değil; dizayn, veri inceleme gibi. Bunun yerine ekipteki insanlar, başından sonuna tüm sorumluluğu üstleniyorlar. Bizim yardıma ihtiyaç duyduğumuz an veya bir şeyi anlamadığımızda; ekip arkadaşlarımıza sorarız. Elbette ki düzenli olarak ekip arkadaşları dışında,  muhabirler ve editörlerin yanında da çalışıyoruz. Editörlere de sık sık yardım eder, işi üstlenmelirini sağlarız. 

Gerekli olduğunda kaynaklar arar, mülakat da yapabilirim. Yeni bir veri seti oluşturup veri temizliği yapabilir; kendime has yeni veri oluşturup analiz edebilir ve en iyi şekilde görselleştirip veya programlayıp bir etkileşimli grafik ve haber uygulaması programlayabilirim. Söyleşi notlarına dalarak notları temize çekebilirim.

Veri gazeteciliği’ne nasıl başladınız?  Herhangi bir özel diploma veya sertifika aldınız mı? Hangi nicelik araştırma uzmanlıklarınız var?

Etkileşimli grafikler yapmaya üniversiteye giderken  North by Northwestern dergisinde başladım. Gazetecilik, felsefe, hukuk bölümlerinden dersler aldım. Veri gazeteciliği için özel bir diplomam veya vasfım yok. Veri gazeteciliğine en yakın aldığım eğitim üniversitenin son sınıfında alıp daha önce almayı dilediğim Introduction to Statistics/İstatistiğe giriş dersiydi. Ayrıca bölüm dışı aldığım matematik dersi de vardı. Üniversitede en son aldığım matematik dersi yüksek linear cebir ve çok değişkenli diferansiyel-integral hesaplama dersiydi. Daha bu bilgilerimin herhangi birini  işimle alakalı kullanmadım.

Danışmanınız var mı, kimler? Sizle paylaştıkları en önemli kaynak neydi?

Listeleyecek çok şey var. Şöyle ki bir kaç örnek olsun; danışman olarak gördüğüm bu insanları tanıdığıma çok şanslıyım, geçen bir kaç yılda  hepsi bana bir şey öğretti. Grafik editörü Tom Gritikanon, bana programlamacılığın hikaye anlatmak için kullanabileceğini gösterdi. Beni ActionScript’te maruz bıraktı ve programlamacılığın nasıl çalıştığını gösterdi. Yönetici Kat Downs, bana dizayn ve parlak süslerin hikayeyi fazlasıyla gölgelemesine izin vermemeyi öğretti. Wilson Andrews bana seçim gecesi için canlı etkileşimli grafikle nasıl başa çıkacağımı gösterdi. Tod Lindeman bana veriyi nasıl daha iyi görselleştirebileceğimi ve Adobe Illustrator’ı nasıl daha iyi kullanabileceğimi öğretti. Lakshmi Ketineni ve Michelle Chen benim Javascript yeteneğimi bilediler ve bana gerçekten SQL ve QHP  kullanmayı öğrettiler. Şimdi ise ProPublica’ da  ekip arkadaşlarım benim danışmanlarım.  Rails’ de Rubby’ den şunları öğrendim; gerçekten haber uygulamaları nasıl çalışıyor ve bu kadar  birinci el aktif kayıtla nasıl başa çıkılıyor ve şimdi de ElasticSearch  öğreniyorum. (hala daha öğreniyorum).

Şu anda yürüttüğünüz veri gazeteciliği hayatınız üzerinden düşünürsek, en çok neye bağlı hayatınız? Hangi çevrimiçi araçlar olmadan yaşayamazdınız? 

Sublime Text, çoklu seçim özelliği koz kartıdır; benim için onu herhangi bir çevrimiçi araç yerine koymayı imkansız kılıyor. Eğer asla çoklu seçimi kullanmadıysanız,  ne yapıyorsanız bırakın ve gidin bunu öğrenin.
The TerminalGit açmak ve kullanmak veya sadece Ruby ve Python ile kısa bir kodlama testi için.
Google Chrome kodum için kodlama hatası ayıklamaya yarıyor. İnternet, tüm sorularımı cevaplamaya yardım ediyor.

Herhangi birinin veri gazeteciliği alanında çalışmalar yapabilmesi için hangi yeteneğe ihtiyacı vardır? 

Araç öğrenme isteyi öncelik olmalı. Bu süreçte siz veri analizi ve programlama becerisi kazanmak zorundasınız. İkisi de önemli, fakat hangi soruyu sormanız gerekiyor veya ne başarmayı deneyeceksiniz bilmeden bu iki beceri de size yardım etmeyecektir.

İnsanlar öğrenmek için nereden başlamalı?

Programlama öğrenmek için, sadece bir proje seç, basit başla, uygulanabilir yap ve bitir. Jennifer DeWalt’ın yüzseksen web sitesini yüzseksen günde yaptığı gibi. Veri analizi için, eğer hala okula gidiyorsanız, daha fazla istatistik dersi alın. Eğer okulda değilseniz, NICAR CAR  boot kampı veriyor veya siz çevrim içi kaynak arayabilirsiniz, Teaches Statistics to Programmers (Programlamacılara İstatistik Öğretileri) kitabı gibi.

Becerilerinizi nerede güncel tutuyorsunuz veya nerede yeni şeyler öğreniyorsunuz?

Yeni şeyler öğrenmek için sürekli ziyaret ettiğim gizli bir yerim yok. Basitçe öğrenmek istediğim konuyu veya çözmek istediğim problemi belirlerim ve İnternet’i bilmem gereken şeyi bulmak için kullanırım. Örnek olarak, bugünlerde hangi Javascript kütüphanesi veya oyun motoru en iyi haber oyunu yaratabilir bulmaya çalışıyorum. Konu hakkında hiçbir şey bilmeyerek başladım. On dakika araştırma yaptıktan sonra, herhangi bir temel konuya başlamak için indie game geliştiricilerinden harika ip uçları gibi; oyun motoru, demo ve Javascript kütüphanesi oyun değerlendirici hakkında kıyas yapacak kadar  bilgi sahibi oldum.

Haber merkezlerinin  bu yeteneklere ve tecrübelere sahip insanlar için talepleri karşılama konusunda yüzleştiği en büyük zorluklar neler? Okullar insanları iyi bir şekilde eğitiyor mu?

Bu konuda iki çeşit ana boru hattı var. Birincisi programlama ve veri analizi tecrübesi olan gazetecileri geliştirmek. İkincisi programlamacılık veya veri analizciliğinden gazeteciliğe geçenleri geliştirmek. Ben inanıyorum ki, ikincisi birincisinden çok daha zordur; ama The Knight Mozilla OpenNews Felloship (bir eğitim programı) bu konuda harika bir iş çıkartıyor. Okullar, öğrencilere veri gazeteciliği öğretmede daha iyiye gidiyor, fakat yeterince yeterli bir seviyede değil. Ben sıklıkla açık iş pozisyonu görüyorum, fakat nadiren öğrencilerin veya profesyonellerin iş bulamadıklarını görüyorum.

Öğrencilerin eksikliği üniversiteden önce başlayan bir problem. Lise öğrencileri gazetecilik okulu için başvuru yaptığında, onlar basılı medya veya radyo veya TV haberciliğine gitmeyi bekliyorlar. Onlar kodlama veya veri analizi pratiği nasıl yapılır diye bir şey beklemiyorlar. Ben inanıyorum ki en büyük zorluklardan biri bu başlangıçtaki beklentinin nasıl değiştirileceğidir.

Söylenenlerin hepsine ek; benim gazetecilik okullarını doldurmak için bir dileğim var, dilerim ki  hiç bir okul asla gazeteciler matematikte kötüdür genel geçer yargısını aktif veya pasif olarak  pekiştirmesin veya kabul etmesin. Alacağı tek şey, matematiksel bir hatayla bir bu meseleyi kafasına takmayan bir profesörün bu  düşünceyi onun öğrencilerine geçirmesidir. Açık olalım, gazeteciler matematik özrüyle dünyaya gelmiyorlar.

Başkası tarafından yaratılan ve seni en çok etkileyen veri gazeteciliği projesi nedir?

Özellikle, bulaşıcı hastalıklar hakkında öğretici oyun (Vax)  denilen, gazeteciler tarafından yapılmayan fakat veri gazeteciliği esaslarıyla aynı esaslar ve okuyucuyu bilgilendirme gibi aynı amaçları güden bu projeyi  belirtmek isterim. Vax öğrencilere salgın hastalıkların nasıl yayıldığını öğreten bir oyundur ve bunun gibi harika bir şekilde korunma tekniklerini de öğretir. Oyun aslında öğrencilere bir Coursera Mooc on Epidemics dersi almalarına yardım amacıyla yaratılmış olup gerçekten konu ile iç içe yapılmıştır. Ben inanıyorum ki bu proje fazlasıyla başarı elde etmiştir. Sadece kullanıcılar baştan sona konuya batmış değil; oyun bireylere insanlarla bağlantılarını ve aşı olmayı reddedenlerin bu süreci nasıl etkilediklerini tecrübe etmeye izin veriyor.

 

Yaptığınız bu alanda size göre son beş yılda çevre nasıl değişti?

Yalnızca 2011’de üç yıl önce bu işe girdiğimden beri, söyleyebileceğim şey şudur ki; veri gazeteciliğinin hareket gücü artıyor. Tekniklerimiz giderek daha özelleşiyor ve biz yanlışlarımızdan öğreniyoruz. Biz sürekli gelişiyoruz, yeni araçlar kuruyor ve kolaylaştırıyor ve çoklu amaçlara daha çok ulaşılabilir kılıyoruz. Büyük bir  öngörüde bulunmak istemiyorum, fakat ben inanıyorum ki çevre sadece daha iyiye gidiyor.

 

Veri gazeteciliği, bilgisayar destekli mülakat veya istatiksel gazetecilik ile aynı şey mi? 

Benim için veri gazeteciliği; veri, gazetecilik ve programlamacılıkla ilgili çalışan her hangi birini içeren bir şemsiye oldu. Ve evet, Excel’de fonksiyon işlemek ve SQL sorgular yazmak; ikisi de veri ve programlamacılıktır.

 

Bilgi için çağdaş dijital çevre bağlamında, niçin veri gazeteciliği ve haber uygulamaları önemlidir?

Philip Meyer Precision Journalism adlı kitabının tamamında bu sorunun ilk kısmını cevaplıyor; veri gazeteciliğini öğrenmek isteyen herkese acilen tavsiye ederim.

Meyer kitabında diyor ki:

‘Medya eleştirisinin popüler gazetelerini okuyun, çağdaş gazetecilik hakkında, uzun  ve hep tekrarlayan şikayetler bulacaksınız. Bu durum önemli hikayeleri kaçırıyor, çok fazla basın iznine dayanıyor, kolayca politikacılar ve özel menfaatlerle maniple ediliyor ve bilinen şekilde etkili bir iletişim kurmuyor. Tüm bu şikayetler haklı şikayetlerdir. Onların nedeni çok fazla enerji veya yetenek veya doğruluğa adanmışlık değildir; eleştiri  olarak bazen ima eder, fakat bir basit gecikme bilgi teknolojisinin  uygulamasında –bilginin bir vücudu-  haberciliğin problemlerini bilginin fazla yüklendiği bir anda siler.’’

Veri gazeteciliği  gazetecilere  ham veriyi işleme ve sorular sorma izini verir, en sonunda bizim verdiğimiz  harika sorular gibi. O bize başka durumda düz şekilde hikayenin içinde gizli kalacak kısımları  sosyal bilim tekniklerini kullanarak aydınlatmaya izin verir.

Haber uygulamaları özellikle kullanıcıların en bağlantılı en büyük veri setini araştırmalarına izin verir, bireysel okuyuculara nasıl büyük ulusal bir hikayenin onlarla alakalı olduğunu gösterir. Eğer hikaye şuysa, doktorlar ilaç şirketlerinden para alıyorlar, haber uygulamaları eğer sizin doktor da bunu yapıyorsa araştırmanıza izin verir.

İnsanların veri gazeteciliğinden konuşurken her zaman yanlış anladığı bir şey nedir?

Onun yeni veya gazetecilik endüstrisinin doğruca gittiği bir evre olduğudur. Veri gazeteciliği 1970’ lerden beri var.(eğer öncesi yoksa), ve öylece uzaklara gitmeyecek çünkü kullanılan beceriler daha iyi bir gazeteci olmak için temel özler içeriyor ve sizin hikayenizi milyonlarca çevrim içi  kullanıcıya daha yakın kılıyor. Sadece hayal edin, eğer bir kaynak size ‘2+2=18’’ derse, bu önermeye inanır mıydınız? Olması daha muhtemel senaryo, siz kaynağınızı sorgulardınız, niçin o böyle açıkça yanlış bir şey dedi, çünkü siz nasıl matematik hesabı yapılacağını ve ‘2+2=4’ olduğunu bilirsiniz. Ham veriyi analiz etmek benzer sonuçlar verebilir; bir benzer soru da, fakat bu sefer siz sorabilirsiniz ‘Niçin senin verin x diyor, fakat sen y diyorsun?’ Bu, her gazetecinin sahip olması gereken bir öz değil mi?

Çeviri Kaynağı:
http://towcenter.org/data-skills-make-you-a-better-journalist-says-propublicas-sisi-wei/   

Çeviri: Faruk Aydıner/VOYD Üyesi 

Sporda Veri Gazeteciliği Veri gazeteciliği spor basını/yayını alanında ne tür faydalar sağlayabilir

Bir spor gazetecisinin günü nasıldır?Spor veri gazeteciliğinde en yaygın görselleştirme hataları nelerdir? Veriyle çalışmaya spor muhabirleri ne kadar ilgi gösteriyor? Spor verilerinin iyi derlendiği, sınıflandırıldığı, analiz edildiği,görselleştirildiği örnekler neler? Bu röportajın bir kısmı Sokrates Dergisi’nin “Orkun Yeşim’in Veri Gazeteciliği” Dosya Konusu İçin Ocak 2018-34.sayısında yer aldı.


Google ve Adioma'dan Veri Görselleştirme Evreni

Google News Lab ve Adioma işbirliğiyle geliştirilen Görselleştirme Evreni, Google’da en çok aranan veri görselleştirme kitapları, grafik türleri ve veri görselleştirme araçlarını derliyor. Görselleştirme Evreni ile internet ortamında popüler olan veri görselleştirme yazılımlarına, grafiklere ve kaynaklara göz atabilirsiniz.

Çalışmayı yürütenlerin site girişinde verdiği bilgiler şöyle: ‘Araştırma, en fazla araştırılan veri görselleştirme türleri, kitapları ve araçları kapsamında 10 bin üzeri  veri noktası analiz edilerek oluşturuldu. Karşılaştırmalara 157 içerik arasından güncel, popüler olanlar gezegen etrafında dönen uydular olarak yer verildi.’

Grafikler

“Bilinen tüm görselleştirme türlerini arayan geniş bir ağ oluşturduk. Ardından, hangilerinin daha yaygın olarak kullanıldığını bulmak için onları arama eğilimleri ile karşılaştırdık. Pasta grafik çok fazla kullanıldığı için uzun süredir eleştiriliyordu. En popüler grafik olabilir mi? Neyse ki eleştiriler ışığında birinci değil dördüncü olarak sırayı alıyor. Sırayı çubuk grafik, histogram, gantt grafik ve sonuncu olarak pasta alıyor.

Veriler günlük olarak güncelleniyor.  The Visualization Universe ;Anna Vital, Mark Vital, Alexander Vushkan ,Simon Rogers ve Alberto Cairo yönetiminde oluşturuldu.  Soru , daha fazla bilgi için Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.   adresinden ulaşılabilir. Görselleştirme Evreni’ne ise buradan ulaşabilirsiniz: http://visualizationuniverse.com/

Data Wrapper ile Grafik Takası Yapabilirsiniz

Datawrapper ekibi veri kaynaklarını haber merkezleriyle birleştiren yeni bir platform oluşturdu. Platform ile oluşturduğunuz grafikleri başkalarının grafikleri ile değiştirebilir, yeniden kullanımına izin verebiliyorsunuz. Grafik arayıp kullanmak isteyen herkes için oluşturulan Datawrapper River platformuna bir grafik koleksiyonu da denebilir. Grafiklerin yanı sıra eğer veri kaynağı ve veri seti belirtilmişse data wrapper river aracılığıyla veri seti de indirilebiliyor

Platformdan yararlanmak ücretsiz. İncelemek için tıklayınız: https://river.datawrapper.de/ 

Tableau ile Türkiye'nin interaktif haritasını çıkarmak


Tableau, hem ücretsiz sürümü hem de zengin ve interaktif veri görselleştirme olanakları olsun veri görselleştirme ilgilenenler için vazgeçilmez araçlardan birisi. Fakat bir tableau kullanıcısı olarak aracın farkettiğim dezavantajlarından birisi en önemli özelliklerinin ayrıntılarda gizli olması. Bu yazının amacı da Tableau'nun önemli bir özelliğini tanıtmak ve nasıl uygulanacağını açıklamak. Bu arada Tableau'yle ilk defa tanışanlar aracı detaylıca incelediğim şu yazıdan yararlanabilir.

Tableau'nun ayrıntılarda saklı kalan özelliği choropleth haritalama. Tableau 10 sürümüyle beraber gelen bu özellik daha önce Türkiye'nin illeri için kullanılamıyordu. Güncellemeyle birlikte haritalama için enlem ve boylam verilerine gerek kalmadan il bazlı interaktif haritalama yapılabiliyor.

Peki nedir bu choropleth map?

Datavizcatalogue.com'a göre Choropleth Haritaları, bir değişkene göre renkli, gölgeli veya desenli bölünmüş coğrafi alanları veya bölgeleri gösterir. Bu teknikte renklendirilmiş coğrafi bir alan üzerinden değerler görselleştirilir. Değişkenler coğrafi bölgelere göre renklendirilir ve açık ve kapalı tonlar kullanılır. Genelde lokasyon bazlı verileri karşılaştırma amacıyla tercih edilir. 

Nasıl Yapılır?

Tableau'de il genelinde interaktif bir choropleth (filled map) yapmak aslında 2 adımda yapılabilir. Ama daha basit hale getirmek için 3 aşamada anlatmayı tercih ettim:
 
Adım 1:
Veri setini tableau'ye eklenirken aşağıdaki gibi bir sayfada her sütunde yer alan verilerin formatları düzenlenir. Tableau bunu otomatik olarak yapsa da bazı veri formatlarını doğrudan tanımlayamaz. Örneğin, ay ve günlerin bulunmadığı 2004, 1998, 1920 gibi sadece yılların bulunduğu bir sütunu tableau sayı olarak algılar. Aşağıda görüldüğü gibi Türkiye'nin illerinin bulunduğu sütun metin verisi olarak belirtilmiş. Harita oluşturmak için bahsi geçen sütunun coğrafi bir veri formatı çevrilmeli. Bunun içinde sırasıyla sütun üstündeki sembol: Abc > Geographic Role > State/Province seçilerek veriler lokasyon veri formatına dönüştürülür.
Adım 2
Dönüştürülen sütuna çift tıklanırsa tableau verilerden temel bir harita oluşturur. Daha önceki adımda "Şehirler" sütunundaki veriler lokasyon verisi olarak düzenlense de varsayılan iller ABD'ye göre ayarlandığı için ülkemiz şehirlerini tanımlayamaz. Bunu düzeltmek amacıyla haritanın sağ alt köşesine (82 unknowns), sonrasında lokasyon düzenleme (edit locations) seçeneğine tıklanmalıdır.
 
Adım 3:
İkinci adımdaki direktifler yerine getirildiğinde bahsedilen il verileri ve üst tarafta bu şehirlerin hangi ülkeye ait olduğuna dair bir sayfa ortaya çıkar. Country/ Region bölümünde Türkiye seçilerek interaktif choropleth harita hazırlanmış olur.

Renklendirme ve Düzenleme

Yukarıdaki adımlar izlenirse interaktif bir choropleth harita oluşturulur ama süreç bununla bitmez. Anlamlı bir görselleştirme oluşturmak için şehirlere karşılık gelen değişkenler kullanılmalı, görselleştirmeyi okuyucunun kısa sürede kavramamasını sağlayan öğeler (renk lejand, tasarım) eklenmelidir.
 
Örneğin referandum verisi için sonuç değişkeni "color" bölümüne sürükle-bırak yapılarak anayasa değişikliğine hangi ilin evet veya hayır dediği görselleştirilebilir. 
 
Bununla birlikte her ilin evet ve hayır oy oranları "detail" bölümüne sürükleyerek görselleştirmeye yardımcı değişkenler eklenebilir.
 
Son olarak estetik bir görselleştirme için haritada kullanılmayan ülkeler, bölgeler ve denizler çıkarılabilir. Üst menüden Map > Map Layers seçildikten sonra sol köşedeki base seçeneğindeki işaret kaldırılırsa daha estetik bir veri görselleştirme çalışması elde edilir.
Sonuç olarak seçim dönemlerinde veya illere yönelik araştırmalardan elde edilen veriler tableau ile kolaylıkla interaktif bir şekilde görselleştirilebilir. 

Örnek çalışmalarım:
16 Nisan Referandum Sonuçları
İllere Göre Evlenme ve Boşanma Yaş Ortalamaları

__________________________________________________________
*16 Nisan Referandum verisi Wikipedia'dan alınmıştır: veri seti
*Evlenme ve Boşanma istatistikleri TÜİK'in istatistiklerle kadın 2015 çalışmasından elde edilmiştir: veri seti 

Hazırlayan: Sadettin Demirel, VOYD YK Üyesi

Erken Eğitimde Görselleştirme Okuryazarlığı

Datastori.es’ın 104. podcast yayınında erken eğitimde görselleştirme okuryazarlığı üzerine proje geliştiren Başak Alper ve Nathalie Riche konul edildi. İlkokul düzeyinde görselleştirme öğretmek için geliştirilen araştırma projesi “C’est La Vis” e yer veriliyor.

NASA JPL’den Başak Alper ve Microsoft Araştırma’dan Nathalie Riche araştırma projelerinin başlangıcında öğretmenlerle konuştuklarını, okullarda kullanılan görselleştirme materyallerini analiz ederek bulgular edindiklerinden bahsediyorlar. Çocuklara görselleştirme öğretmenin bir yolu olarak geliştirdikleri “C’est la Vis”  proje prototipi hakkında detaylı bilgi veriyorlar yayında.

“Bu çalışma, çocukların görselleştirme okuryazarlığı konusundaki anlayışını geliştirir ve ilköğretim okullarında görselleştirme öğretimi için yeni bir yaklaşımın geliştirilmesini amaçlıyor. Görselleştirme eğitiminin, soyut kavramları ve etkileşimli görselleştirme tekniklerini öğretmek için pedagojik stratejileri bütünleştirmesinden fayda sağladığını görüyoruz. Bu içgörüleri temel alarak, çocukların görselleştirme okuryazarlığını arttırmayı amaçlayan yeni interaktif öğretim materyali için tasarım ilkeleri geliştiriyor ve inceleliyoruz. Öğretmenler ve öğrenciler için piktogramlar ve çubuk grafikleri öğretmek ve öğrenmek için çevrim içi bir platform olan C’est la Vis’e özellikle katkıda bulunuyor ve K ve 2. sınıflarda kullanımıyla ilgili ilk gözlemleri bildiriyoruz.”

İngilizce olan podcast yayınının github adresine buradan yayını ise buradan dinleyebilirsiniz. Projenin tanıtım videosuna ise buradan ulaşabilirsiniz.

Veri Okuryazarlığı Derneği (VOYD)

Veri Okuryazarlığı Derneği (VOYD), Türkiye'de veri okuryazarlığı, açık veri, açık hükümet, veri gazeteciliği, veri görselleştirme gibi alanlarda çalışmalar yapar, materyaller üretir, eğitimler düzenler.

Bize Ulaşın

  • Adres

    Veri Okuryazarlığı Derneği(VOYD)
    PTT Üsküdar Merkez Şubesi PK: 63 -Üsküdar /İstanbul

    Ofis
    Burhaniye Mahallesi, Çamlıca Cad.Ihlamur Villaları No: 28/F 

  • Telefon +90 216 606 14 27
  • E-mail